آشنایی با کولر آبی
کولر آبی از جمله تجهیزات خنک کننده به جهت استفاده در محیط های گرم و خشک می باشد. تجهیزی که برای آب و هوای عموما گرم و خشک ایران بسیار مناسب و کاربردی به نظر می رسد. به هر حال در میان خیل فراوان تجهیزات خنک کننده ی محیط که طیف وسیعی از انواع ساده گرفته تا نمونه های مدرن و پیچیده ی امروزی را شامل می شود، کولر آبی از جمله ساده ترین و در عین حال کاربردی ترین و ارزان ترین ها خواهد بود. همین سادگی در کنار قدرت خنک کنندگی بالا و در عین حال تعمیرات و نگهداری ساده و ارزان موجب شده است تا این تجهیز خنک ساز به خوبی در نزد مردم ایران مورد پسند واقع شود. به خصوص که ساختار کلی این تجهیز و روشی که به جهت خنک کردن هوا به کار می برد، بسیار مطلوب شرایط آب و هوایی قسمت اعظمی از کشور ایران خواهد بود. این کاربرد گسترده و استفاده ی عام خود باعث خواهد شد تا در این روز های رو به گرما طیف وسیعی از مردم در پی خرید کولر آبی تا راه اندازی کولر های خود باشند.
به هر حال در هر حالتی که باشید، چه وقتی که می خواهید خرید کولر آبی داشته باشید تا زمانی که قصد سرویس و راه اندازی کولر قدیمی خانه را دارید، بهتر است اندکی در باب این تجهیز خانگی تحقیق کنید. تحقیقی هر چند اندک در انواع آن، روش کارکرد آن، شرکت های تولید کننده، تجهیزات مورد نیاز، شیوه ی تأمین قطعات، تشخیص سطح کیفی قطعات و حتی خود کولر و… تا دانش آن را کسب نمایید. دانشی که می تواند فضای خانه ی شما را به حالتی آسوده تر، مطمئن تر و ارزان تر خنک نماید.
سرمایش تبخیری اتفاق ساده ای است که در فضای داخلی کولر اتفاق می افتد تا فضای داخل خانه ی شما را خنک کند. کولر آبی همراه با تبخیر آب، هوا را خنک می کند. اما این تبخیر، آن تبخیری نیست که عموماً در ذهن اکثر ما نقش می بندد. در واقع در فرایند سرمایش تبخیری به ترتیبی سطح تماس آب با جریان هوا افزایش می یابد. آب در حجم های کم در اثر مجاورت با هوای گرم، تبخیر شده و همراه با آن هوا موجب خنک شدن آن و هم چنین افزایش سطح رطوبت می گردد. این یعنی آنکه مقدار گرمای جذب شده از هوا به میزان آب تبخیر شده بستگی دارد. پس هر چه سطح گردش آب در داخل کولر آبی را بیشتر کنیم، انتظار قدرت خنک کنندگی بیشتری باید داشته باشیم.
این نسبت ساده به این معنی نیست که احتمالاً شما کولر آبی خانگی کوچک خود را در آب غرق کنید!!! به هر حال آبی در سرمایش تبخیری تأثیرگذار خواهد شد که بتواند به خوبی در حجمی کم در معرض جریان هوایی مناسب قرار گیرد. آب زیاد تر از توان جریان دهی هوایی کولر نتیجه ی عکس خواهد داد. برای چنین نیازی یعنی رسیدن به قدرت سرمایش بیشتر، چاره ای به بزرگتر کردن ابعاد کولر آبی نمی باشد تا بتوان در ابعاد وسیع تر، سطح تبخیر بیشتری را انجام داد. از طرفی اگر فکر می کنید که می توان با خرید کولر آبی بزرگ تر به خنک کنندگی بیشتر در یک محیط ثابت دست یافت هم تفکر جالبی نیست. هر فضایی ظرفیت هر کولری را ندارد. خرید کولر آبی بزرگ با توان خنک کنندگی بالا به جهت یک فضای کوچک چیزی جز یک جریان تند باد خیس در خانه برای شما به ارمغان نمی آورد. بادی که خیلی سریع تاثیر نم زیادش را در فضای محدود خانه حس خواهید کرد.
کولر آبی در ساختار انواع سرمایش تبخیری
آنچه مشخص است اساس خنک کنندگی در کولر آبی، بر اصول سرمایش تبخیری استوار است. اما همین سرمایش تبخیری در انواع گوناگونی فراهم می شود. روش هایی مانند: سرمایش تبخیری مستقیم، غیر مستقیم، مختلط و یا خود به خودی. روش سرمایش تبخیری مستقیم، روشی است که در آن مقدار آب در هوایی که از قبل خنک شده است، افزایش می یابد. اما در روش غیر مستقیم با ثابت نگه داشتن سطح رطوبت موجود در هوا، در درون یک مبدل حرارتی عملیات تبخیر صورت می گیرد. با اندکی تامل در دو روش ذکر شده، به راحتی می توان فهمید که کولر آبی با چه ساختاری به جهت استفاده در چه محیطی مناسب می باشد. روش مستقیم که در آن بر رطوبت هوا افزوده خواهد شد، یک روش مناسب به جهت محیط های کم رطوبت است. مثلاً محیط های گرم و خشک که کولر آبی با روش مستقیم به خوبی می تواند علاوه بر تامین هوای خنک، رطوبت کافی نیز تامین نماید. خرید کولر آبی ای که با ساختار روش مستقیم کار می کند، برای محیط های کم رطوبت توصیه می شود. یعنی همین کولر های ساده ای که اکثر ما در پشت بام خانه هایمان از آنها استفاده می کنیم. حال اگر فرض کنید که تبخیر در فضای داخل کولر آبی به طور طبیعی و کاملا خود به خودی انجام می پذیرد، این حالت می شود سرمایش تبخیری خود به خودی که غالباً نمی تواند کارایی و راندمان لازم را از این روش انتظار داشت. اما آنچه تقریباً در تمامی کولر های آبی شاهد آن هستیم، روش سرمایش تبخیری مختلط می باشد. یعنی روشی که در آن تبخیر با کمک دستگاه های مکانیکی صورت می گیرد. منظور همان پمپ آب و موتور است که در فضای داخل کولر آبی تعبیه شده است.
آنچه مسلم است در حالت مختلط به ازای افزایش سطح تبخیر، انرژی صرف خواهد شد. اصولا اگر این روش قرار به صرفه داشته باشد، باید بتواند حجم تهویه ی مطبوعی که تولید خواهد کرد را در مقابل مقدار انرژی مصرفی توجیه پذیر کند. یعنی همان راندمان کلی دستگاه. در حالت کلی این راندمان بسیار مطلوب تر از آن است که قرار باشد ما را از استفاده از این روش ناامید نماید. اما همین راندمان بالا می تواند در سطوح مختلف تولید شود. در هنگام خرید کولر آبی، دقت به راندمان می تواند بسیار در بهبود عملیات خنک کنندگی فضای خانه در کنار هزینه های جانبی و هم چنین آسودگی در شرایط تعمیر و نگهداری تأثیرگذار باشد.
